Urodzajna gleba i wyższe plony kukurydzy dzięki próchnicy glebowej

Nowe i bardzo wysokoplonujące odmiany kukurydzy mają również wysokie wymagania co do żyzności gleby i ilości pobieranych składników pokarmowych. Jak wiadomo, na plon składają się cechy genetyczne odmiany, ale również nawożenie, ochrona i cała ogólnie pojęta agrotechnika. W tym miejscu skupimy się na często pomijanym temacie żyzności gleby. Wiele porad dotyczy ochrony czy też nawożenia kukurydzy, ale to gleba i jej właściwości fizyko-chemiczne są bazą dla stabilnych i wysokich plonów.

Fot. 1.Zwapnowanie rozdrobnionej słomy kukurydzy, wstępne płytkie wymieszanie z glebą (np. talerzówką) i płytkie przyoranie jesienią to dobry sposób na zwiększanie zawartości próchnicy w glebie

Proponujemy skupić naszą uwagę na PRÓCHNICY GLEBOWEJ, która nie bez powodu jest nazywana „czarnym złotem”: zatrzymuje wodę, zapobiega wymywaniu składników pokarmowych, utrzymuje strukturę gleby (porowatość, tworzenie struktury gruzełkowatej), zwiększa zdolności sorpcyjne i zmniejsza skutki stresów. Niestety zawartość próchnicy w polskich glebach jest niska i ciągle maleje! Na słabszych glebach (bielicowe i rdzawe), gdzie często trafia kukurydza, zawartość próchnicy waha się wokół 1%, a w glebach płowych i brunatnych średnio jest to 1,5-2%. Natomiast w żyznych madach, czarnoziemach i rędzinach może być jej aż 6%. Co to oznacza w kontekście suszy? Otóż 1% próchnicy w glebie potrafi skutecznie zatrzymać około 150 m³ wody (150 000 litrów). Sama próchnica zawiera w sobie pełną gamę składników pokarmowych, które po mineralizacji są dostępne dla roślin.

Fot. 2. Odradzamy sprzedaż słomy kukurydzianej, gdyż jest to dobry materiał do produkcji próchnicy

Aby podnieść zawartość próchnicy w glebie, ważne jest:

• Zagospodarowanie po zbiorze słomy, która powinna być bardzo dobrze rozdrobniona, zwapnowana, starannie wymieszana pod kątem 45° z glebą, tak aby nie tworzyć pasów słomy zgodnych z kierunkiem siewu i uprawy, ale postarać się słomę równomiernie rozmieścić na polu.
• Na słomę wg najnowszych i potwierdzonych badań zaleca się dać wapno węglanowe w ilości około 1-2 t/ha (kreda nawozowa, wapno węgla nowe lub inne łatwo przyswajalne i reaktywne formy wapna).
• Na słomę przed wymieszaniem z glebą po zwapnowaniu można rozlać np. gnojowicę i na bieżąco mieszać ją z glebą.
• Obornik lub kompost powinien trafić na każde pole w pełnej dawce co 4 lata. W większości gospodarstw jest to niemożliwe, zatem należy racjonalnie gospodarować s łomą i nie sprzedawać jej, gdyż to tylko chwilowy zysk - próchnicy glebowej nie można kupić - musi ona powstać w glebie z materii organicznej.

Fot. 3 Ścierń i słoma kukurydzy powinny być dobrze rozdrobnione po zbiorze kukurydzy na ziarno, gdyż niszczymy w ten sposób większość gąsienic omacnicy prosowianki i ułatwiamy rozkład słomy>

Wprowadzenie do płodozmianu innych gatunków roślin (poplonów, międzyplonów itp.) - zazielenianie pól i wszelkie inne działania mające na celu zwiększenie bioróżnorodności to kolejny krok w kierunku zwiększenia urodzajności naszych gleb. Szczególnie cenne są rośliny motylkowe drobnonasienne, ale wiemy, że nie zawsze jest możliwość ich uprawy ze względu na trudności w zagospodarowaniu lub zbyt krótki okres wegetacji po zbiorach kukurydzy.

Fot. 4. Kupując wapno rolnicze, należy sprawdzić jego reaktywność i przeliczyć, ile kosztuje część wapna, która działa. Pomagamy w wyliczeniu tej wartości

Korzenie roślin motylkowych drobnonasiennych mają inną budowę niż system korzeniowy kukurydzy. Podczas ich rozkładu pozostaje w glebie dużo materii organicznej, a pozostawione w glebie po ich rozkładzie kanaliki umożliwiają łatwiejszą penetrację gleby przez delikatny system korzeniowy kukurydzy. Ponadto w glebie wokół kanalików zgromadzone są różne składniki pokarmowe i pożyteczne mikroorganizmy, które ułatwiają rozwój kukurydzy na glebach słabszych, gdzie często występują niedobory niektórych składników. Zwiększenie zawartości próchnicy i zwiększenie bioróżnorodności to kolejny krok dla uzyskiwania stabilnych oraz wyższych plonów kukurydzy.

Fot. 5. System korzeniowy koniczyny czerwonej